Kuchnia Wrocławska

czwartek, 26 marca 2015

Wielkanoc we Wrocławiu

Tak dawniej jak i dzisiaj wielkanocne przygotowania we Wrocławiu zaczynały się w Niedzielę Palmową. Święcono palemki lub wierzbowe kotki, które wsadzano za obrazki świętych lub krzyże wierząc, że uchronią dom od piorunów, pożarów, a domowników od chorób. W Wielki Piątek dorośli wraz z dziećmi zasiadali do stołów by razem sporządzić kolorowe pisanki, zaś w sobotę katolicy święcili w kościołach pokarm.

Pierwszy wielkanocny niedzielny posiłek zaczynał się od składania sobie życzeń i dzielenia się jajkiem. Następnie domownicy zasiadali do stołu gdzie spożywano rosół, który, w zależności od domu, robiono z wywaru drobiowego, wołowego lub jagnięcego, a w dawnych wiekach nawet z gołębiego. Na drugie danie wielkanocne podawano pieczeń jagnięcą lub baranią w sosie własnym z kluskami śląskimi. Jak widać, pierwszy wielkanocny posiłek w naszej części Śląska był wczesnym obiadem, a nie śniadaniem. Obecnie na wrocławskich stołach wielkanocnych z zup króluje śląski żur z jajem.

Ze słodkich wypieków najbardziej charakterystyczną wielkanocną potrawą dolnośląską są "żółty chleb" oraz "ciasto wielkanocne". Nie sposób też nie wspomnieć o cieście drożdżowym z kruszonką, które jadano równie chętnie od święta, jak i na co dzień.

Żur śląski

  • 0,5 l zakwasu "żur śląski"
  • 200 g wędzonego boczku
  • 300 g białej kiełbasy lub śląskiej
  • 1 cebula
  • 1 marchew
  • 1 mały seler
  • łyżka śmietany 30%
  • 3 ząbki czosnku
  • majeranek
  • ziele angielskie
  • sól i pieprz
  • 4 jaja

Obraną marchew i seler wrzucić do garnka z wodą, dodać ziele angielskie i zagotować na wywar, a następnie je wyciągnąć. Wlać zakwas żur śląski. Wrzucić pokrajany w kosteczkę boczek, cebulę, czosnek oraz kiełbasę w grubych plastrach. Zagotować i doprawić solą, pieprzem i majerankiem. Podawać z ugotowanymi jajami. 

  

Ciasto wielkanocne

ciasto:
  • 200 g mąki
  • 125 g masła
  • 60 g cukru pudru
  • 2 żółtka
  • 2 łyżki śmietany
  • sól
masa do ciasta:
  • 400 ml mleka
  • 40 g kaszki manny
  • 2 łyżki masła
  • margaryna
  • 2 białka jajek
  • 2 żółtka
  • 5 łyżek cukru
  • 50 g dużych rodzynek
  • 1 łyżeczka tartej skórki cytryny
  • 80 g mielonych migdałów
  • kilka kropel olejku migdałowego
  • cukier puder
Mąkę przesypać do miski, dodać masło pokrojone w drobne kawałki, wsypać cukier puder, szczyptę soli, dodać żółtka. Zagnieść gładkie ciasto, a następnie zawinąć w folię i odstawić do lodówki na godzinę. Mleko zagotować z cukrem i solą, dodać kaszkę manną, gotować 10 minut stale mieszając, a następnie ostudzić. Do kaszki wmieszać miękkie masło, żółtka oraz dodać tartą skórkę cytryny i rodzynki. Dobrze wymieszać.  Dodać mielone migdały i olejek migdałowy, ponownie wymieszać. Białka ubić na sztywną pianę i połączyć z masą delikatnie mieszając. Ciasto rozwałkować i wyłożyć nim blachę wysmarować margaryną. Przełożyć na ciasto masę i piec 35-40 minut w piekarniku nagrzanym do 180°C. Po wyjęciu jeszcze ciepłe ciasto posypać cukrem pudrem.

Żółty chleb

  • 1 kg mąki
  • 70 g drożdży
  • 500 ml mleka
  • 2 łyżeczki szafranu
  • 250 g cukru
  • 125 g masła
  • 2 jajka
  • 75 g krojonych migdałów
  • 75 g rodzynek
  • szczypta soli
  • 2 białka
  • 1 łyżka wody
  • 1 łyżka cukru pudru
  • 1 łyżeczka soku z cytryny
Zagotować mleko z szafranem i ostudzić. Przygotować zaczyn z drożdży. Do wysokiej miski wsypać mąkę, dodać zaczyn, jajka, cukier, sól, mleko, składniki wyrobić. Dodać rozpuszczone i ostudzone masło i dalej wyrabiać do uzyskania gładkiego ciasta nie klejącego się do rąk. Ciasto odstawić do wyrośnięcia. Ponownie wyrobić, dodać mąki, jeśli będzie zbyt luźne, wmieszać migdały i rodzynki. Z ciasta uformować małe chlebki, odstawić do wyrośnięcia. W międzyczasie zmieszać białka z wodą, cukrem pudrem i sokiem z cytryny. Chlebki przełożyć na wysmarowaną tłuszczem blachę, posmarować pędzelkiem polewą. Piec w około 30 minut w piekarniku nagrzanym do 200°C.